بررسی دمای cpu به این دلیل مهم است که CPU قطعه ای کوچک اما ارزشمند است که وظایف گسترده ای را در سیستم بر عهده دارد، همچنین یکی از قطعات سخت افزاری و از ۵ قطعه حساس کامپیوتر است. از آن جایی که سلامت این قطعه بر تمام بخش های اجرایی و نرم افزاری نیز تاثیرگذار است توصیه می کنیم بررسی دمای CPU را در اولویت قرار دهید.
از آن جایی که گرما یکی عوامل آسیب زننده به بخش های مختلف دستگاه می باشد، چک کردن دمای CPU یکی از مهمترین مقوله های پیش روی کسانیست که قصد خرید لپ تاپ را دارند و لازم است به درجه حرارت سیستم به صورت مداوم توجه داشته باشید. پردازنده یا CPU مهم ترین بخشی است که از نظر دما باید چک شود.
در این مواقع برای بیشتر کاربران به وجود می آید این است که چگونه باید از این گرما مطلع شویم و از آن جلوگیری کنیم؟ دمای سی پی یو چقدر باید باشد؟ در این مقاله قصد داریم تا محدوده مناسب درجه حرارت CPU را در لپ تاپ و کامپیوتر بیان کنیم. به همین منظور اگر شما به CPU خود توجه دارید و نمی خواهید که به دلیل دمای بیش از حد، آن را بسوزانید آنگاه دانستن تغییرات درجه حرارت در سیستم تان به شما کمک خواهد کرد و این کار را می توانید از طریق روشی که در این مقاله یاد خواهید گرفت، انجام دهید.
چرا باید دمای کامپیوتر را بررسی کنیم؟
دمای بالای پردازنده می تواند به مادربرد یا سایر دستگاه ها آسیب برساند. برای جلوگیری از آسیب های حرارتی، اگر از برنامه های سنگین استفاده می کنید باید دمای پردازنده را کنترل کنید. همچنین، نظارت بر دمای پردازنده عملکرد دستگاه را افزایش می دهد.
دما یکی از مهمترین عواملی است که می تواند اتاق سرور را تحت تأثیر قرار دهد. اگر درجه حرارت خیلی زیاد باشد، سرورها آسیب می بینند. گرم شدن بیش از حد می تواند باعث آسیب دائمی شود.
توصیه می شود مواردی مانند دما، رطوبت، قدرت و غیره را در سطح استاندارد نگه دارید. بنابراین اتاق های سرور باید با حسگرهای داخلی و خارجی کنترل شوند. تقریبا همه رایانه ها و پردازنده ها دارای حسگرهای داخلی یکپارچه هستند.
اکثر خرابی های لپتاپ ها و کامپیوترهای رومیزی شما از دمای بیش از حد پردازنده یا کارت گرافیک شماست. اینکه دقیقاً شما چه زمانی نیاز به سرویس لپ تاپ دارید به دمای قطعات سخت افزاری سیستم بستگی دارد که یکی از اصلی ترین این قطعات پردازنده است.
دلایلی که می توانند دمای پردازنده را افزایش دهند
دلایل مختلفی می تواند منجر به افزایش دمای پردازنده شود از جمله گرد و غبار، سرعت فن یا اورکلاک. همچنین، حملات بدافزار نیز می تواند باعث افزایش دمای پرازند شود. ویروس ها ، تروجان ها مانند (Backdoor ، Rootkit و غیره) و Worms (ایمیل، اینترنت، شبکه) انواع متداول عفونت های مخربی هستند که می توانند باعث افزایش دمای پردازنده شوند.
برخی از برنامه ها به CPU احتیاج بیشتری دارند. به عنوان مثال، برنامه های ویرایش ویدیو و گرافیک، بازی هایی با گرافیک با وضوح بالا، برنامه های رایت DVD و … . برنامه های شروع خودکار می توانند روی استفاده از پردازنده تأثیر بگذارند. بعضی اوقات مرورگرها نیز از قدرت پردازش CPU استفاده می کنند.
دمای نرمال cpu
دمای cpu چقدر باید باشد؟ دمای نرمال و مناسب سی پی یو کامپیوتر و لپ تاپ ۴۵ تا ۵۰ و در سرورها تا ۶۰ درجه تنظیم میشود. ممکن است پردازندهها تحمل دمای بالاتر را هم داشته باشند، اما استفاده از دمای بالاتر ریسکهای زیادی برای سخت افزار شما ایجاد میکند. در ادامه وضعیت پردازنده در دماهای مختلف را بررسی میکنیم:
- زیر ۶۰ درجه سلسیوس : شرایط عادی و دمای سی پی یو نرمال است.
- ۶۰ تا ۷۰ درجه سلسیوس : شرایط خوب است ولی گردگیری پردازنده سیستم توصیه میشود.
- ۷۰ تا ۸۰ درجه سلسیوس : دما بیش از حد معمول گرم شده، مطمئن شوید که فن ها به درستی کار میکنند و گرد و خاک محفظههای مربوط به گردش هوا را مسدود نکرده باشد.
- ۸۰ تا ۹۰ درجه سلسیوس : این بازه گرمایی برای طولانی مدت وضعیت نامناسبی را برای سیستم ایجاد میکند، به سرعت اقدامات مربوط به خنک کنندگی را انجام دهید.
- ۹۰ درجه سلسیوس به بالا : دمای خطرناک برای cpu است و این وضعیت به سخت افزار شما آسیب میزند.
در نتیجه بهترین دما برای سی پی یو همان دمای زیر ۶۰ درجه سلسیوس است. مثلا بهترین دما و دمای نرمال cpu core i5 و دمای نرمال cpu core i7 دمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سلسیوس است.
دمای سی پی یو هنگام بازی
هنگام اجرای بازیهای کامپیوتری، به دلیل حجم بالا و پردازش سنگین این نرم افزارها فشار زیادی به سیستم وارد میشود، مخصوصا به CPU و GPU که همان پردازنده و کارت گرافیک هستند. این فشار زیاد باعث ایجاد گرمای بیشتر و افزایش دمای سیستم خواهد شد. توجه کنید که در هنگام بازی حداکثر دما باید بین ۷۵ تا ۸۰ درجه باشد. دمای بالاتر و ایجاد شرایط Overclock در هنگام بازی آسیب زیادی به سیستم خواهد رساند.
نحوه بررسی دمای cpu در ویندوز – تنظیم دمای سی پی یو
برای اطلاع از دمای cpu در ویندوز میتوانید از نرم افزار CPUID HWMonitor استفاده کنید. یک نکته عالی در مورد HWMonitor این است که دمای مادربرد، کارت گرافیک، پردازنده و هارد درایوها را نیز نشان می دهد. به غیر از نشان دادن دمای اجزای مختلف، سرعت فن و برخی دیگر از مقادیر مهم را نیز نشان می دهد.
دانلود نرم افزار CPUID HWMonitor
برای مشاهده دما پردازنده خود به مدل CPU توجه کنید. مثلا اگر پردازنده شما Intel Core i7 4930K می باشد منو بالا را به پایین اسکرول کرده و بین #Core در لیست اسامی به جستجو بپردازید.
دقت داشته باشید که مقدار Core Temperature با CPU Temp که زیر بخش مادربورد در لیست بالا نمایان می شود هم متفاوت است. برای مشاهده دما CPU مطابق با شکل زیر عمل کنید:
در میان برنامه های مختلفی که برای دسترسی به جزئیات درجه حرارت رایانه در اینترنت وجود دارد شاید نرم افزار CPUID HWMonitor قابل اطمینان ترین و دقیق ترین آنها باشد. این نرم افزار همچنین میتواند جزئیات بیشتری را نشان دهد. برای کنترل دمای سیستم خود می توانید از این برنامه شروع کنید و یا از هر برنامه دیگری استفاده نمایید و دمای آن را مداوم بررسی کنید تا با کارکشیدن بیش از حد از آن باعث سوختن سیستم خود نشوید.
در صورت بالا رفتن دمای پردازنده چه باید کرد؟
در اینجا لیست اقداماتی که می توانید در شرایطی که دمای پردازنده بیش از 80 درجه سانتیگراد است انجام دهید را ارائه خواهیم کرد:
- گرد و غبار روی رایانه را پاک کنید.
- بررسی کنید که فن کار می کند یا خیر.
- کامپیوتر را در محیط خنک قرار دهید.
- کولر CPU و CPU را به کرم حرارتی آغشته کنید. توصیه می شود این کار را بعد از سه سال دوباره تکرار کنید زیرا این کرم ها با گذشت زمان خاصیت خود را از دست می دهند.
- اورکلاک کردن را متوقف کنید. اورکلاک به معنای افزایش سرعت / ساعت CPU است و از طریق تنظیمات BIOS قابل افزایش است. اورکلاک کردن عملکرد کلی رایانه شما را افزایش می دهد و دمای CPU را بالا می برد.
چگونه cpu را خنک کنیم؟
بیشتر سیپییو های جدید دارای قابلیت حفاظت هستند یعنی اگر سی پی یو داغ شود، به طور خودکار SHUT DOWN میشود. بنابراین با این ویژگی، بعید به نظر میرسد به سی پی یو آسیب برسد. شما میتوانید با دمای ۶۰ درجه سلسیوس برای مدت زیادی با کامپیوتر کار کنید اما درجه حرارت ۴۵ درجه تا ۵۰ درجه نیز حرارتی مطمئن است.
کارکرد سی پی یو داغ باعث مشکلاتی اعم از تصادم ناخواسته سیستم تا صدمات فیزیکی به خود سی پی یو میشود اما شما میتوانید با کنترل سرعت فن، سی پی یو را خنک نگه دارید.
قرار دادن سیستم در محلی که دمای متعادل، حدود ۲۳ درجه سانتیگراد دارد یکی از اقدامات مفید در برای پایین آوردن دمای سی پی یو است. سیستم شما نباید دمایی بالاتر از ۷۵ درجه سانتیگراد را تجربه کند. دمای محیط اگر از ۲۷ درجه سانتیگراد بالاتر برود به سخت افزار شما آسیب میزند. اقداماتی که برای خنک نگه داشتن سیستم میتوان انجام داد، به شرح زیر است:
- تهویه مناسب محیط
- گردگیری فنها و محفظههای گردش هوا
- خاموش کردن و استراحت دادن به کامپیوتر و لپ تاپ
اکثر پردازندههای سرورها و رایانههای شخصی دارای سیستم هشدار دمایی هستند، عملکرد این سیستم به نحوی است که در صورت بالا رفتن دمای پردازنده از حد مشخص به سرعت سیستم را خاموش میکند، این برنامه همانند قطع برق عمل میکند و بدون ذخیره سازی از نرم افزارها خارج میشود.
گزینه های دیگر برای بررسی دمای پردازنده سیستم
گاهی دما آن چنان بالا می رود که امکان چک کردن آن با نرم افزار وجود ندارد؛ به علاوه امکان دارد دما نرم افزار با آن چه که ظاهر دستگاه نشان می دهد فرق داشته باشد و سردرگم شوید. در این مواقع می توانید از روش های دیگری برای بررسی دما CPU استفاده کنید:
- آیا سنسور را درست چک کرده اید؟ اگر دمایی که هر دو برنامه معرفی شده نشان می دهد با یکدیگر هم خوانی ندارند ( خصوصا در پردازنده های AMD که دما دو قسمتی دارد) بررسی دما هسته ای بر دما پردازنده به دلایلی که پیش از این گفته شد ارجحیت دارد.
- آیا نرم افزار شما بروز است؟ گاهی نسخه های قدیمی نرم افزار قادر به اندازه گیری دما دقیق CPU های مدرن تر نیست و بهتر است از آخرین نسخه نرم افزار های معرفی شده استفاده نمایید.
- کامپیوتر شما چند ساله است؟ اگر سیستمتان خیلی قدیمی است احتمال این وجود دارد که برنامه روی سیستم نصب نشود و احیانا عملکرد نامناسبی داشته باشد.
پیش از این که برای استفاده از روش معرفی شده اقدام کنید بد نیست Task Manager را چک کنید. اغلب مشکلاتی مثل افزایش دما بیش از حد پردازنده به سبب مشکل صد درصد استفاده از CPU و بخش هایی است که در پس زمینه برنامه در حال اجرا هستند.
نتیجه گیری
برای جلوگیری از وارد شدن آسیب های حرارتی به مادربرد و سایر دستگاه ها، دمای پردازنده باید کنترل شود. به این ترتیب می توانید آپ تایم (Uptime به مدت زمانی که طی آن یک ماشین به ویژه یک سیستم رایانهای در حال فعالیت و قابل دسترسی است گفته می شود) طولانی تری داشته باشید و عملکرد سیستم را کنترل کنید.
این مطالب را از دست ندهید :
تعمیر و عیب یابی مادربرد لپ تاپ
چگونه آپدیت درایور کارت گرافیک AMD را انجام دهیم ؟
7 روش حل مشکل ریستارت شدن مداوم کامپیوتر یا لپتاپ
تست قطعات سخت افزاری با نرم افزار PassMark BurnInTest Pro 9